Thao Thức Từ Lý Sơn

Buổi sáng xuống Sa Kỳ
Thu dịu mát.
Hình như trời mới mưa đêm trước
Ly cà-phê uống vội mắt đăm đăm.

Nhìn con tàu và nôn nao Lý Sơn
Những thùng hàng đã chất đầy khoang
Nhưng lòng anh em còn đầy hơn, những tháng năm tuổi trẻ.
Hôm nay đông đủ, sum vầy.
Trái tim anh em còn vẹn nguyên khí thế:
“Đồng bào ơi!”

Biển xanh, núi xanh, cá Chuồn xanh
Những chú cá Chuồn nhỏ xíu cứ bay lên
Như những ngón tay cứ chỉ về hướng đảo.
Cá Chuồn ơi! Đừng sợ.
Cái mất không đáng xấu hổ bằng cái sợ
Biển là của các chú, của chúng ta
Trời cho các chú có đôi vi dài như đôi cánh
Trời cho con người có trái tim lớn hơn cái lưỡi
Những kẻ có cái lưỡi quá dài không phải là bạn ta.

Lý Sơn hiện lên như con thuyền,
Mũi vách đá đen như một cái Sỏ ghe(1) thẳng đứng đến rợn người,
Cao chót vót.
Một quả đồi xanh đầu thuyền như thúng úp
Cõng trên lưng chiếc phễu khổng lồ miệng núi lửa đã tắt ngàn năm.

Mưa nắng khí thiêng.
Chuối xanh chân triền đá.
Đất tỏi, trải ba tầng: thảm đỏ.
Giữa trắng và đen.
Củ tỏi thì nhỏ và tròn, trắng như cát
Nhiều tép xếp ken dày, khít chặt
Hương thơm nồng như tình người và đất Lý Sơn.
Trường có đủ ba cấp, kiên cố, cao tầng,
Có người vợ theo chồng ra đảo dạy
Ngày đi làm thêm.
Trưa nay về, trời lất phất mưa trơn.
Ngôi nhà cũng trống trơn
Chỉ có di ảnh của người chủ nhà, còn rất trẻ, đã chết trên biển
Để cho các thầy ở tạm dạy con em.

Chúng tôi ngồi dưới tán lá của sân trường Đảo Nhỏ(2)
Hạt mưa rớt lâng lâng.
Bỗng thấy mình như đang vừa là thầy, vừa là trò của ba, bốn mươi năm.
Biển như còn đọng dưới chân mình một lớp nhung êm,
Tảo, sụn, san hô còn nguyên vẹn.
Trưa nay về Đảo Lớn, thuyền đã hẹn
Tiếc biển làm chi, các chị còn mang cả nước lên thuyền!
Hai ngày đêm xa đất liền,
Tắm gội toàn nước mặn.
Đêm khó nằm, trĩu nặng
Biển cứ chập chờn và muối ở trên lưng.

Nhớ đến bâng khuâng,
Nhớ ông già đọc thơ, ông lão giữ đền.
Nói gì rồi cũng lặp đi lặp lại:
“Ngày xưa đi có về không!”
Nhớ những con thuyền, những chiếc chiếu uốn cong
Với ba cuộn dây và bốn cây nẹp(3)!
Nhớ câu chuyện ngày xưa: “Đồng trụ chiết…”
“Đồng trụ” bây giờ đứng ở Lý Sơn:
“Bản quốc hải cương
Hoàng Sa xứ
Tối thị hiểm yếu.” (4)

Con cháu hôm nay đã hiểu,
Nhiều người đòi đi luôn Hoàng Sa!
Để xem hải âu còn che khuất mặt trời,
Để xem cát vàng, biển ngọc.
Đêm Trung thu Lý Sơn rền tiếng hát
Tiếng hát bao giờ đầy những ngôi Mộ Gió, Hoàng Sa?!

    Lý Sơn, tháng 9 năm 2011 – Nguyễn Kim Ngân.

(1) Sỏ ghe: Cây gỗ quan trọng nhất về mặt cấu trúc cũng như về mặt tâm linh của một chiếc thuyền.
(2) Huyện đảo Lý Sơn gồm 2 đảo: Đảo Lớn và Đảo Nhỏ.
(3) Dụng cụ của Hải đội Hoàng Sa ngày xưa mang theo để khi chết thì bó và cho xuống biển.
(4) Câu này được khắc trên trụ bia ở nhà trưng bày Lý Sơn.